UBND tỉnh Vĩnh Long vừa ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của ấp, khóm, khu trên địa bàn tỉnh. Quy chế này quy định về: Tổ chức và hoạt động của ấp, khóm, khu; Thành lập mới ấp, khóm, khu; sáp nhập, giải thể, đặt, đổi tên ấp, khóm, khu; ghép cụm dân cư vào ấp, khóm, khu hiện có; Tiêu chuẩn, nhiệm vụ, quyền hạn, nhiệm kỳ của Trưởng ấp và Phó Trưởng ấp (khóm, khu); Quy trình bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Trưởng ấp (khóm, khu).
Đối tượng áp dụng: áp dụng đối với tổ chức và cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động quản lý, thực hiện các hoạt động của ấp, khóm, khu trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long.
Theo đó, Mỗi ấp có Trưởng ấp. Trường hợp ấp có Bí thư kiêm Trưởng ấp thì bố trí thêm 01 Phó Trưởng ấp. Phó Trưởng ấp do Trưởng ấp lựa chọn sau khi thống nhất với Trưởng ban công tác mặt trận ấp; Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định công nhận Phó Trưởng ấp.
Nội dung hoạt động của ấp Thực hiện theo Điều 5, Thông tư số 04/2012/TT-BNV được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 3, Điều 1, Thông tư 14/2018/TT-BNV, cụ thể như sau:
- Cộng đồng dân cư ở ấp bàn, quyết định chủ trương và mức đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi công cộng trong phạm vi cấp xã, ấp do Nhân dân đóng góp toàn bộ hoặc một phần kinh phí và các công việc tự quản trong nội bộ cộng đồng dân cư phù hợp với quy định của pháp luật.
- Cộng đồng dân cư tham gia bàn và biểu quyết để cấp có thẩm quyền quyết định; tham gia ý kiến trước khi cơ quan có thẩm quyền quyết định về các công việc của ấp và của cấp xã theo quy định của Pháp lệnh Thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn.
- Xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của ấp; tham gia tự quản trong việc giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội và vệ sinh môi trường; giữ gìn và phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp ở địa phương, phòng, chống các tệ nạn xã hội.
- Thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tham gia, hưởng ứng các phong trào, cuộc vận động do Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội phát động.
- Bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm Trưởng ấp.
Trong trường hợp do khó khăn trong công tác quản lý của chính quyền cấp xã, tổ chức hoạt động của ấp yêu cầu phải thành lập ấp mới thì việc thành lập ấp mới phải đạt các điều kiện sau:
- Quy mô số hộ gia đình: Đối với ấp ở xã: Có từ 350 hộ gia đình trở lên; Đối với khóm, khu ở phường, thị trấn: Có từ 400 hộ gia đình trở lên;
- Các điều kiện khác: Có cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội thiết yếu, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương để phục vụ hoạt động cộng đồng và bảo đảm ổn định cuộc sống của người dân.
- Đối với các trường hợp đặc thù: Ấp nằm trong quy hoạch giải phóng mặt bằng, quy hoạch giãn dân, ấp nằm ở nơi có địa hình bị chia cắt phức tạp, ấp ở cù lao, cồn trên sông; ấp (không bao gồm khóm, khu) có địa bàn rộng, giao thông đi lại khó khăn thì quy mô ấp có từ 50 hộ gia đình trở lên; khóm, khu có từ 100 hộ gia đình trở lên; Ấp đã hình thành từ lâu do xâm canh, xâm cư cần thiết phải chuyển giao quản lý giữa các đơn vị hành chính cấp xã để thuận tiện trong hoạt động và sinh hoạt của cộng đồng dân cư mà không làm thay đổi đường địa giới hành chính cấp xã thì thực hiện giải thể và thành lập mới ấp theo quy định. Trường hợp không đạt quy mô về số hộ gia đình thì thực hiện ghép cụm dân cư.
Trường hợp sáp nhập ấp:
- Đối với các ấp có quy mô số hộ gia đình dưới 50% quy mô số hộ gia đình (Đối với ấp ở xã: Có từ 350 hộ gia đình trở lên; Đối với khóm, khu ở phường, thị trấn: Có từ 400 hộ gia đình) thì phải sáp nhập với ấp liền kề;
- Đối với các ấp đạt từ 50% quy mô số hộ gia đình (Đối với ấp ở xã: Có từ 350 hộ gia đình trở lên; Đối với khóm, khu ở phường, thị trấn: Có từ 400 hộ gia đình) ở những nơi có đủ điều kiện thì thực hiện sáp nhập;
- Trong quá trình thực hiện sáp nhập ấp cần xem xét đến các yếu tố đặc thù về vị trí địa lý, địa hình và phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư tại địa phương;
- Đề án sáp nhập ấp phải được trên 50% số cử tri hoặc cử tri đại diện hộ gia đình của từng ấp sáp nhập tán thành.
- Trường hợp giải thể ấp do Nhà nước thu hồi đất để giải phóng mặt bằng hoặc do sắp xếp, ổn định dân cư và các trường hợp khác được cấp có thẩm quyền quyết định thì việc di dân, bố trí dân cư và giải quyết các vấn đề liên quan khác được thực hiện theo phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư hoặc đề án sắp xếp, ổn định dân cư đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Tên của ấp do thành lập mới hoặc sáp nhập không được trùng với tên của ấp hiện có trong cùng một đơn vị hành chính cấp xã.
- Việc đổi tên ấp được thực hiện theo nguyện vọng của nhân dân sinh sống tại ấp.
Tiêu chuẩn Trưởng ấp và Phó Trưởng ấp Thực hiện theo Điều 11, Thông tư số 04/2012/TT-BNV, cụ thể như sau: Trưởng ấp và Phó Trưởng ấp phải là người có hộ khẩu thường trú và cư trú thường xuyên ở ấp; có đủ 21 tuổi trở lên, có sức khỏe, nhiệt tình và có tinh thần trách nhiệm trong công tác; có phẩm chất chính trị và phẩm chất đạo đức tốt, được Nhân dân tín nhiệm; bản thân và gia đình gương mẫu thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương; có kiến thức văn hóa, năng lực, kinh nghiệm và phương pháp vận động, tổ chức Nhân dân thực hiện tốt các công việc tự quản của cộng đồng dân cư và công việc cấp trên giao.
Nhiệm kỳ của Trưởng ấp và Phó Trưởng ấp 8 Trưởng ấp có nhiệm kỳ là 05 năm. Trường hợp thành lập ấp mới; sáp nhập ấp hoặc khuyết Trưởng ấp thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định cử Trưởng ấp lâm thời hoạt động cho đến khi bầu được Trưởng ấp trong thời hạn không quá sáu tháng kể từ ngày có quyết định cử Trưởng ấp lâm thời. Nhiệm kỳ của Phó Trưởng ấp thực hiện theo nhiệm kỳ của Trưởng ấp.
Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 28/6/2022 và thay thế Quyết định số 12/2014/QĐ-UBND ngày 20/5/2014 của UBND tỉnh ban hành quy chế tổ chức và hoạt động của ấp, khóm, khu trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long và Quyết định số 07/2019/QĐ-UBND ngày 27/5/2019 của UBND tỉnh sửa đổi, bổ sung một số điều của quy chế tổ chức và hoạt động của ấp, khóm, khu trên địa bàn tỉnh ban hành kèm theo Quyết định số 12/2014/QĐ-UBND ngày 20/5/2014 của Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long.
Thành Đạt (Nguồn: Quyết định số 20/2022/QĐ-UBND